Zaktualizowano: 16 listopada, 2023 at 11:22 am
Czym jest bajt?
Bajt jest to najmniejsza jednostka pamięci komputerowej, którą identyfikują urządzenia. Werner Buchholz użył terminu bajt jako pierwszy w lipcu 1956 roku w czasie projektowania komputera IBM Stretch. Jego założenia obejmowały wówczas dane 4-bitowe, a później zredukowano je do 3-bitowych. Bit to najmniejsza porcja informacji oznaczana jako jedynka lub zero w systemie binarnym. Wraz z pojawieniem się na rynku komputera System/360 zaczęto rozpowszechniać system 8-bitowy, który nazwano bajtem. Bajt (inaczej oktet) to 8 bitów, które kodują 256 różnych znaków. Jest to najmniejsza ilość danych, jaką urządzenie może pobrać, zapisać oraz przetworzyć. Bajt (od angielskiego słowa „bite” – ugryźć) oznacza się wielką literą B, natomiast bit małą literą b. Bajt pozwala na zapisanie np. pojedynczej cyfry lub znaku, a nawet piksela na obrazku, czyli niewielkiej ilości informacji. Zdarza się, że bajt może obejmować więcej niż 8 bitów (nawet do 36 bitów). Ta terminologia jest szczególnie ważna dla stworzenia uniwersalnego na całym świecie języka programowania komputerowego.
Wielokrotności bajtów
Aby ułatwić stosowanie odpowiednich potęg bajtów przyjęto stosowanie przedrostków, które umożliwiają proste przedstawienie dużych, wielocyfrowych liczb – wielokrotności bajtów.
Przedrostki dziesiętne
Przedrostki dziesiętne są identyczne z przedrostkami Międzynarodowego Układu Jednostek Miar SI. Wprowadzono je, aby znacznie uprościć stosowanie wielokrotności bajtów. Są bardziej rozpowszechnione w użytkowaniu w porównaniu do przedrostków binarnych.
- Kilobajt (kB) to 1024 bajty. Dla ułatwienia liczbę tę zaokrąglono do 1000 bajtów, co w prostszym zapisie stanowi 103 bajtów.
- Megabajt (MB) – 106 = 10002 bajtów = 1000 kB.
- Gigabajt (GB) – 109 = 10003 bajtów = 1000 MB.
- Terabajt (TB) – 1012 = 10004 bajtów = 1000 GB.
- Petabajt (PB) – 1015 = 10005 bajtów = 1000 TB.
- Eksabajt (EB) – 1018 = 10006 bajtów = 1000 PB.
- Zettabajt (ZB) – 1021 = 10007 bajtów = 1000 EB.
- Jottabajt (YB) – 1024 = 10008 bajtów = 1000 ZB.
Przedrostki binarne
W przypadku przedrostków binarnych zachowano prawidłowy sposób zapisu nieuwzględniający zaokrąglenia ich do pełnych tysięcy.
- Kibibajt (KiB) to 1024 bajty, co można przedstawić w postaci liczby 2 podniesionej do potęgi 10.
- Mebibajt (MiB) – 220 = 10242 bajtów = 1024 KiB.
- Gibibajt (GiB) – 230 = 10243 bajtów = 1024 MiB.
- Tebibajt (TiB) – 240 = 10244 bajtów = 1024 GiB.
- Pebibajt (PiB) – 250 = 10245 bajtów = 1024 TiB.
- Eksbibajt (EiB) – 260 = 10246 bajtów = 1024 PiB.
- Zebibajt (ZiB) – 270 = 10247 bajtów = 1024 EiB.
- Jobibajt (YiB) – 280 = 10248 bajtów = 1024 ZiB.
Przeliczanie pamięci komputerowej
Przeliczanie bajtów na bity i odwrotnie jest niezwykle proste. Wystarczy podzielić liczbę przez 8, aby przekształcić bity na bajty lub pomnożyć ją przez 8, aby przeliczyć bajty na bity. Z tego wynika, że:
8 bitów = 1 bajt.
1 kilobit = 1000 bitów = 125 bajtów.
1 kibibit = 1024 bity = 128 bajtów.
512 kibibitów = 524 288 bitów = 65 536 bajtów = 64 kibibitów (65 536 bajtów / 1024).
W przeliczeniach większych potęg bierze się pod uwagę zależność 1 kilobajt = 1024 bajty = 8192 bity (lub w zaokrągleniu 1000 bajtów i 8000 bitów).
1 megabajt to 1024 kibibajty lub 1000 kilobajtów, a więc 1048576 bajtów.
1 gigabajt to 1024 mebibajty lub 1000 megabajtów, a więc 1048576 kilobajtów.
W obliczeniach tych widać prostą zależność. Zmieniają się one o konkretną potęgę i o rząd wielkości. A więc:
1 kilobajt to 1024 ~ 1000 bajtów.
1 megabajt to 1000 kilobajtów, 0,001 gigabajtów oraz 0,000001 terabajtów.
1 gigabajt to 1000000 kilobajtów, 1000 megabajtów oraz 0,001 terabajtów.
1 terabajt to 1000000000 kilobajtów, 1000000 megabajtów oraz 1000 gigabajtów.
źródło: RetroGralnia, youtube.com
Kalkulatory
W dzisiejszych czasach istnieje swobodny dostęp do różnych przeliczników pamięci komputerowej za pomocą witryn internetowych. Te specjalne kalkulatory w prosty sposób przeliczają poszczególne wartości i sprawiają, że korzystanie z tradycyjnego kalkulatora staje się zbędne. Wystarczy kilka kliknięć, by system przeliczył nam jedną wartość na kilkanaście innych jednostek i rzędów wielkości.
Zobacz też: