Coraz więcej firm stoi przed wyzwaniem raportowania swojego wpływu na klimat. Nowe regulacje, jak dyrektywa CSRD, oraz rosnące oczekiwania inwestorów i klientów, sprawiają, że właściwe podejście do obliczania emisji gazów cieplarnianych staje się kluczowe. Dowiedz się, jakie są różnice między śladem węglowym organizacji a produktu, oraz kiedy należy zastosować każde z tych podejść, aby skutecznie realizować strategię środowiskową i spełnić wymogi raportowania ESG.
Co dokładnie oznacza ślad węglowy organizacji?
Ślad węglowy organizacji to całkowita suma emisji gazów cieplarnianych generowanych przez firmę w określonym czasie, najczęściej w ciągu roku kalendarzowego. Obejmuje wszystkie emisje związane z działalnością organizacji, zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie.
Emisje te dzielą się na trzy zakresy:
-
zakres 1 – emisje bezpośrednie pochodzące ze źródeł będących własnością organizacji,
-
zakres 2 – emisje związane z zakupioną energią elektryczną, ciepłem czy chłodem,
-
zakres 3 – pozostałe emisje pośrednie w łańcuchu wartości, często stanowiące największą część śladu węglowego.
Ta kompleksowa analiza daje pełny obraz wpływu firmy na klimat i stanowi podstawę do identyfikacji obszarów wymagających działań redukcyjnych. Raportowanie śladu węglowego organizacji jest często wymagane przez przepisy, inwestorów oraz w ramach dobrowolnych inicjatyw klimatycznych.
Jak rozumieć ślad węglowy produktu?
Ślad węglowy produktu koncentruje się na emisjach związanych z konkretnym wyrobem lub usługą, analizując cały jego cykl życia – od pozyskania surowców, przez produkcję i dystrybucję, po użytkowanie i utylizację. Jest to podejście znacznie bardziej szczegółowe, ale o węższym zakresie niż analiza na poziomie całej organizacji.
Obliczenia opierają się na metodologii oceny cyklu życia (LCA) i mogą obejmować różne etapy – od „kołyski do bramy” (do momentu opuszczenia fabryki) aż po pełną analizę „od kołyski do grobu” lub nawet „od kołyski do kołyski” (uwzględniającą recykling).
Ten rodzaj analizy jest szczególnie wartościowy dla firm chcących komunikować środowiskową przewagę swoich produktów, wprowadzać ulepszenia w projektowaniu wyrobów czy odpowiadać na konkretne wymagania klientów dotyczące transparentności łańcucha dostaw.
Kluczowe różnice między śladem węglowym produktu i organizacji – perspektywa, czas i zastosowanie
Podstawowa różnica między obiema metodami tkwi w perspektywie – organizacyjnej versus produktowej. Ślad węglowy organizacji obejmuje wszystkie działania firmy, podczas gdy ślad produktu koncentruje się na jednym, konkretnym wyrobie.
Różnice widoczne są również w wymiarze czasowym. Emisje organizacji raportuje się zazwyczaj za określony okres (rok), natomiast analiza produktu obejmuje cały jego cykl życia, niezależnie od ram czasowych – produkt może funkcjonować na rynku przez wiele lat, a jego użytkowanie trwać nawet dekady.
Obie metody mają też odmienne zastosowania. Ślad organizacji służy głównie do raportowania korporacyjnego i planowania strategii redukcji emisji, podczas gdy ślad produktu wykorzystuje się częściej w komunikacji marketingowej, projektowaniu wyrobów czy ekoetykietowaniu.
Kiedy wybrać analizę śladu węglowego dla organizacji, a kiedy dla produktu?
Decyzja o wyborze odpowiedniego podejścia zależy od konkretnych celów biznesowych. Obliczanie śladu węglowego organizacji jest wskazane, gdy priorytetem jest spełnienie wymogów raportowania ESG, zgodność z dyrektywą CSRD, ustanowienie firmowych celów redukcyjnych czy identyfikacja głównych źródeł emisji w całej firmie.
Z kolei analiza śladu produktu będzie właściwsza, gdy firma chce wyróżnić konkretny wyrób na tle konkurencji, przygotować deklarację środowiskową produktu (EPD), zoptymalizować proces produkcyjny lub odpowiedzieć na zapytania klientów biznesowych dotyczące śladu węglowego dostarczanych komponentów.
Wybór metody powinien wynikać z analizy strategicznych potrzeb firmy oraz oczekiwań kluczowych interesariuszy, pamiętając, że czasem optymalnym rozwiązaniem może być kombinacja obu podejść.
Czy możliwa jest jednoczesna analiza obu typów śladu węglowego?
Prowadzenie równoległych analiz zarówno dla organizacji, jak i wybranych produktów jest nie tylko możliwe, ale często korzystne. Takie kompleksowe podejście umożliwia pełniejszy obraz emisji i pozwala na wykorzystanie synergii w gromadzeniu i analizie danych.
Dwutorowe obliczenia dają również możliwość precyzyjniejszego ustalania celów redukcyjnych – na poziomie całej firmy i poszczególnych produktów. Dla wielu organizacji optymalne jest etapowe wdrażanie – rozpoczynając od analizy na poziomie firmy, a następnie stopniowo rozszerzając ją o wybrane, strategiczne produkty.
Należy jednak pamiętać, że podwójne raportowanie wymaga większych zasobów i kompetencji, dlatego warto dokładnie zaplanować ten proces, uwzględniając dostępne możliwości organizacyjne i budżetowe.
Wartość niezależnej certyfikacji obliczeń śladu węglowego
Wiarygodność i zgodność z normami
Certyfikacja przez akredytowaną jednostkę potwierdza, że obliczenia zostały wykonane zgodnie z uznanymi metodologiami i standardami międzynarodowymi.
Przewaga konkurencyjna
Zweryfikowany ślad węglowy stanowi mocniejszy argument w komunikacji środowiskowej i może wyróżnić firmę na tle konkurencji.
Spełnienie wymagań regulacyjnych
Zewnętrzna weryfikacja danych środowiskowych jest coraz częściej wymagana przez regulacje, w tym dyrektywę CSRD.
Doskonalenie metodologii
Proces certyfikacji często pomaga zidentyfikować obszary do poprawy w systemie zbierania danych i metodologii obliczeń.
Bureau Veritas, jako akredytowana jednostka certyfikująca, przeprowadza niezależne weryfikacje zarówno śladu węglowego organizacji, jak i produktów, wspierając firmy w budowaniu wiarygodności ich działań środowiskowych.
Podsumowując, właściwy wybór między obliczaniem śladu węglowego organizacji a produktu – lub decyzja o zastosowaniu obu podejść – ma kluczowe znaczenie dla skutecznej realizacji strategii środowiskowej. Niezależnie od wybranej ścieżki, rzetelne obliczenia i ich certyfikacja stanowią fundament wiarygodnej komunikacji w obszarze zrównoważonego rozwoju i podstawę do realnych działań na rzecz klimatu.